Şaşılık
Şaşılık (Strabismus)
Normalde her iki gözün görme aksları uzağa bakarken birbirine paraleldir, yakına bakarken ise bakılan cisimde kesişecek şekildedir. Gözlerin paralelliğin bozulmasına şaşılık denir. Gözlerden biri doğru yöne bakarken, diğeri farklı bir yöne bakar. Bu durum çocukluk çağında görme gelişimini etkileyebilir. Tedavi edilmezse kalıcı görme problemlerine, binoküler görmenin bozulmasına ve ambliyopiye (göz tembelliği) yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi, çocuklarda görme gelişimi için kritik öneme sahiptir. Erken müdahale, beyin ve göz arasındaki bağlantıların doğru şekilde gelişmesine yardımcı olabilir.
Şaşılık Terminolojisi
Ortoforya: Oküler dengenin ideal pozisyonudur. Tüm muayene yöntemleri ile hiçbir kaymanın olmadığı durumdur.
Heteroforya: Gözlerde füzyon mekanizması ile baskılanan gizli şaşılıklardır.
Heterotropya: Aşikar şaşılıklardır.
Horizontal şaşılıklar:
Esoforya, Esotropya: Göz ve korneanın içe dönük olması.
Eksoforya, Eksotropya: Göz ve korneanın dışa dönük olması.
Vertikal şaşılıklar:
Hiperforya, hipertropya: Göz ve korneanın yukarıya dönük olması
Hipoforya, hipotropya: Göz ve korneanın aşağı dönük olması.
Torsiyonel şaşılıklar:
İnsikloforya, insiklotropya: Gözün sagital eksen etrafında içe rotasyonu ile vertikal meridyenin üstü nazale altı temporale dönük olması.
Eksikloforya, eksiklotropya: Gözün sagital eksen etrafında dışa rotasyonu ile vertikal meridyenin üstü temporale altı nazale dönük olması.
Nedenleri
Genetik Faktörler: Ailede strabismus öyküsü olan çocuklarda daha sık görülür.
Göz Kaslarının Dengesizliği: Kasların kontrolünü sağlayan sinirlerdeki problemler.
Refraktif Hatalar: Gözdeki kırma kusurları.
Prematüre Doğum: Prematüre doğan bebeklerde daha sık görülür.
Nörolojik Bozukluklar: Serebral palsi gibi durumlar.
Sağlık Sorunları: Down sendromu, hidrosefali gibi durumlar.
Belirtileri
Gözlerin farklı yönlere bakması.
Çift görme.
Baş pozisyonunu ayarlama (başın bir yana eğilmesi).
Gözlerde yorulma veya rahatsızlık.
Görme keskinliğinde azalma.
Teşhis
Muayene göz hareketlerini, görme keskinliğini ve gözlerin hizalanmasını değerlendiren testleri içerir.
Tedavi
Gözlük veya Kontakt Lensler: Refraktif hataları düzeltmek için kullanılır.
Kapama Tedavisi: Göz bandı ile sağlıklı göz kapatılarak, zayıf olan gözün çalışması teşvik edilir.
Prizmatik Gözlükler: Gözlerin hizalanmasını düzeltmek için kullanılır.
Botulinum Toksin Enjeksiyonları: Göz kaslarını geçici olarak zayıflatarak hizalanmayı düzeltir.
Cerrahi Müdahale: Göz kaslarının pozisyonunu veya uzunluğunu değiştirerek gözler hizalanır.
